Alexander Kluge – sygnatariusz słynnego Manifestu z Oberhausen, ikona filmu autorskiego i twórca przekonany o tym, że na barkach reżysera filmowego spoczywa ogromna odpowiedzialność za losy ojczyzny i jej historycznego dziedzictwa, a także poeta, polifoniczny kronikarz i barometr współczesnej rzeczywistości. Od 20 listopada Goethe-Institut w Warszawie i Nowy Teatr zapraszają na przegląd filmów mentora i przywódcy pokolenia ’68.

Charakterystyczną cechą Alexandra Kluge jest to, że w całej jego twórczości biograficzne szczegóły i nieprawdopodobne życiowe doświadczenia spotykają się z wielkimi, uniwersalnymi tematami, takimi jak praca, ewolucja, historia, miłość, wojna czy uniwersum, tworząc zaskakujące poetyckie i asocjacyjne połączenia. Zawsze jednak dokument lub fakt miesza się z fikcją i fantazją. Artysta opisuje i filmuje bieg myśli, eksperymentuje, odkrywa warstwy czasu i pozwala unosić się chwilom.

Cały kontekst już istnieje – w rzeczywistości, która nas otacza – a między ludźmi także tworzą się związki, a więc sieci. Zadaniem literatów jest opowiedzieć o nich, co zresztą robią z wielkim zaangażowaniem. Film to w pewnym sensie spadkobierca klasycznej literatury – środkami przekazu są tu muzyka i narracja, a fotografia schodzi na drugi plan – mówił reżyser w jednym z wywiadów. To, co twórcom wychodzi najlepiej, to obserwacja i respektowanie ludzi i rzeczy, które opisują. Zadaniem sztuki jest dostrzeganie tego, czego inni nie widzą, pamiętanie i występowanie w roli adwokata. Tego nam potrzeba – dodawał.

Alexander Kluge z wykształcenia jest prawnikiem, studiował również historię i muzykę. W trakcie studiów został asystentem Fritza Langa. W Niemczech Kluge obok swojej działalności reżyserskiej jest znany przede wszystkim jako pisarz, filozof, krytyk kulturalny i producent telewizyjny, a jego programy telewizyjne, do których zapraszał znakomitych gości, cieszyły się ogromnym zainteresowaniem. Kluge należy do tego samego pokolenia co Adorno, Habermas i Fassbinder. Był jednym z pierwszych przedstawicieli nowego kina niemieckiego (Neuer Deutscher Film). Renoma Kluge jako filmowca opiera się na 20 filmach, które powstały w latach 1966-1983. W trakcie przeglądu zostanie pokazany wybór nie tylko najważniejszych filmów, które weszły już do historii kina jak „Pożegnanie z dniem wczorajszym”, „Artyści pod kopułą cyrku: bezradni” czy „ Patriotka”, ale również „Potęga uczuć” – kluczowy film reżysera, którego tytuł symbolicznie określa temat jego twórczości – eksplorację konfliktu między rzeczywistością chronioną przez rozum a antyrealizmem uczuć.

Alexander Kluge to artysta uniwersalny. Żaden filmowiec w Niemczech nie jest tak widzialny i słyszalny  na całym świecie, jak Kluge. Od 50 lat jest obecny wszędzie: w codziennych mediach, na festiwalach, w muzeach, na wydarzeniach literackich.   Niestrudzony komentator, najważniejszy niemiecki intelektualista,  który potrafi zapisywać i filmować myśli – mówi Renata Prokurat, kuratorka przeglądu.

Przegląd filmów Alexandra Kluge jest kolejną, piątą już odsłoną wspólnego wieloletniego projektu Goethe-Institut w Warszawie i Centrum Sztuki Współczesnej ŁAŹNIA w Gdańsku, który prezentuje sylwetki i twórczość szerzej niepokazywanych i w konsekwencji mało znanych w Polsce, lecz wybitnych niemieckich reżyserów filmów eksperymentalnych.

Alexander Kluge. Przegląd filmów (Warszawa)
20-24 listopada, Nowy Teatr, ul. Madalińskiego 10/16
Wstęp wolny. Wszystkie filmy z napisami w języku polskim.

Szczegółowy program

20 listopada, godz. 19:00
„Artyści pod kopułą cyrku: bezradni”, 1968, reż. Alexander Kluge, 103 min.
Złoty Lew w Wenecji w 1968 roku. Parabola sztuki i polityki oraz ich wzajemnych związków, sytuacji artystów i publiczności. Za pomocą metafory i motywu cyrku Kluge rozprawia się z historia X muzy w Niemczech.
Wprowadzenie: prof. Ryszard Kluszczyński.21 listopada, godz. 19:00
„Mocny Ferdynand“, 1976, reż. Alexander Kluge, 91 min.
Przykład kina opowiadającego, rzadki w twórczości Klugego. Reżyser przedstawia historię człowieka opętanego ideą totalnego porządku. Przezabawna satyra na niemiecką obsesję społecznej kontroli.22 listopada, godz. 19:00
„Patriotka”, 1979, reż. Alexander Kluge, 121 min.
Głównym wątkiem filmu jest utopijne pragnienie bohaterki odnalezienia „patriotycznej” wersji historii Niemiec w imię sprzeciwu wobec oficjalnej narracji o dziejach ojczyzny. Ten abstrakcyjny i odważny eksperyment formalny należy do najbardziej znanych filmów w twórczości Klugego.
Po filmie rozmawiać będą: dr hab. Iwona Kurz i prof. Przemysław Czapliński.

23 listopada, godz. 19:00
„Pożegnanie z dniem wczorajszym”, 1966, reż. Alexander Kluge, 88 min.
Film opiera się na autentycznych doświadczeniach Helgi Rosenfeld, uciekinierki z NRD, która padła ofiarą kulturowych różnic, szukając lepszego życia w RFN. W brawurowo zagranej roli głównej siostra reżysera – Alexandra Kluge.
Komentarz po filmie: dr Ewa Fiuk.24 listopada, godz. 19:00
„Potęga uczuć”, 1983, reż. Alexander Kluge, 115 min.
Autorski esej artysty, heterogeniczny kolaż składający się z dwudziestu sześciu wątków. Reżyser podejmuje w nim problematykę kulturowego fenomenu opery oraz zastanawia się nad znaczeniem uczuć w życiu ludzkim.

Więcej informacji: www.facebook.com/events/279210772927019/