Zbrodnia stulecia – nowy film dokumentalny o kryzysie opioidowym autorstwa Alexa Gibneya

Dwuczęściowy film dokumentalny HBO Zbrodnia stulecia przedstawia wyniki dziennikarskiego śledztwa, którego celem było ujawnienie mechanizmów rządzących wielomiliardową branżą odpowiedzialną za wywołanie kryzysu opioidowego. Pierwsza część filmu już jest dostępna w HBO GO. Premiera drugiej części odbędzie się w serwisie jutro, 12 maja.

Dwuczęściowy dokument HBO Zbrodnia stulecia, który został wyreżyserowany przez zdobywcę Oscara i nagrody Emmy Alexa Gibneya (dokumenty HBO Wynalazczyni: Dolina Krzemowa w kropli krwi; Droga do wyzwolenia. Scjentologia, Hollywood i pułapki wiary), formułuje oskarżenia pod adresem przemysłu farmaceutycznego, jego politycznych popleczników i przepisów uchwalanych przez rząd, twierdząc, że sprzyjają one nadprodukcji, nieodpowiedzialnej dystrybucji i nadużywaniu syntetycznych opiatów. Twórcy dokumentu przedstawiają genezę, skalę oraz tragiczne konsekwencje jednego z najtragiczniejszych w skutkach kryzysu naszych czasów, którego śmiertelne żniwo w XXI wieku jest szacowane na pół miliona ofiar. Stawiają też tezę, że lawina uzależnień od opioidów w Ameryce nie wzięła się znikąd.

Alex Gibney, tworząc film, korzystał z pomocy sygnalistów, pracowników firm farmaceutycznych oraz niedawno ujawnionych dokumentów, niepublikowanych nigdzie wcześniej wywiadów i nieoficjalnych materiałów z prowadzonych śledztw. Rozmawiał także z ekspertami – lekarzami, dziennikarzami, emerytowanymi oraz nadal pracującymi w agencjach rządowych urzędnikami, prokuratorami oraz przedstawicielami handlowymi firm farmaceutycznych. Słuchał relacji osób uzależnionych od opioidów. To wszystko utwierdziło go w przekonaniu, że firmy farmaceutyczne są w dużej mierze odpowiedzialne za wywołanie kryzysu, który przysparzając im wielomiliardowych zysków… zbiera śmiertelne żniwo.

W wyniku kryzysu opioidowego Ameryka została wyniszczona przez chciwe korporacje i zdradzona przez część wybranych głosami obywateli urzędników. Jest to efekt agresywnej promocji OxyContinu, silnie uzależniającego leku wytwarzanego przez spółkę Purdue Pharma, która stała się gigantem branży farmaceutycznej. Koncern Purdue prowadził ścisłą współpracę z amerykańską Agencją ds. Żywności i Leków, aby zatwierdzić rozszerzone wskazania rejestracyjne niezwykle rentownego leku przeciwbólowego. Firma podkreślała jego bezpieczeństwo choć nie miała na to wystarczających dowodów i prowadziła nawet kampanię, aby zredefiniować ból i sposób jego leczenia. Kiedy rządowe organy regulacyjne lub urzędnicy z Departamentu Sprawiedliwości starali się wyeliminować nieprawidłowości, Purdue Pharma, Cardinal-Health i inne firmy farmaceutyczne, które zajmują się dystrybucją opioidów, przystawały na ugody, wyciszały sprawy i w dalszym ciągu robiły to samo. Kiedy tysiące ludzi uzależniło się od opioidów, fortuny, które wyrosły na produkcji opartych na tych substancjach leków, stały się dowodem zbrodni stulecia, a ogromna popularność OxyContinu sprawiła, że lekarze zaczęli przepisywać pacjentom jeszcze bardziej niebezpieczne dla ich zdrowia i życia leki na receptę.

W pierwszej części dokumentu HBO Zbrodnia stulecia przedstawione zostały opinie pisarza Patricka Radden Keefe’a, specjalisty ds. opioidów dr Andrew Kolodny’ego, byłego przedstawiciela handlowego koncernu Purdue Marka Rossa, specjalistki od leczenia uzależnień dr Anne Lembke, założyciela kliniki leczenia bólu Life Tree dr Lynna Webstera, Roy’a Bosley’a, którego żona zmarła po przedawkowaniu opioidów, reportera dziennika The New York Times Barry’ego Meiera, lekarza rodzinnego dr Arta Van Zee, byłego urzędnika Departamentu Sprawiedliwości Paula Pelletiera i ratownika medycznego Gilesa Sartina.

W drugiej części dokumentu twórcy przyglądają się bliżej kampaniom reklamowym syntetycznego opioidu, jakim jest fentanyl, oraz powiązaniom między producentami leków i ludźmi, którzy kształtują rządową politykę. Pomimo że każdego dnia w wyniku cichej epidemii umierało kolejne 40 osób, Insys, firma farmaceutyczna będąca producentem fentanylu, modnego syntetycznego opioidu, w dalszym ciągu przekupywała lekarzy, żeby jeszcze częściej przepisywali go pacjentom. Zaskakujące nagrania z ośrodków szkoleniowych i materiały promocyjne pokazują głęboki cynizm pracowników oraz bagatelizowanie powszechnych i godnych potępienia praktyk stosowanych przez ich firmy. Realizacji misternego planu, który miał ma celu wprowadzenie firm ubezpieczeniowych w błąd, towarzyszyły oszukańcze kampanie marketingowe. Ustawodawca przymykał na nie oko, bo wolał nie dostrzegać konsekwencji masowej dystrybucji leków przeciwbólowych na terenie całego kraju.
W filmie dokumentalnym Zbrodnia stulecia przedstawione zostają kulisy osobistych tragedii, które łączy wspólny wątek i zestawione one zostają z kalendarium wydarzeń będących efektem korporacyjnej chciwości i nadużyć. Historie te opowiadają zaproszeni przed kamerę ratownicy medyczni, osoby, które uporały się z nałogiem i bliscy ofiar opioidów.

Dokument Zbrodnia stulecia wyprodukowany został dla HBO przez spółkę Jigsaw Production we współpracy ze Storied Media Group. Za scenariusz i reżyserię odpowiada Alex Gibney, który pełnił także obowiązki producenta. Pozostałymi producentami są Sarah Dowland i Svetlana Zill, a producentami wykonawczymi Stacey Offman, Richard Perello, Todd Hoffman i Aaron Fishman. Obowiązki starszej producentki ze strony HBO pełniła Tina Nguyen, a producentek wykonawczych Nancy Abraham i Lisa Heller.

Pierwsza część filmu dokumentalnego HBO Zbrodnia stulecia (The Crime of the Century) od dzisiaj dostępna jest w HBO GO. Premiera drugiej części odbędzie się w serwisie jutro, tj. 12 maja. Emisja filmu na antenie HBO zaplanowana została od 17 czerwca.