redakcjaMorfologia należy do najczęściej wykonywanych badań laboratoryjnych. Wyniki morfologii niosą wiele cennych informacji o zdrowiu, dlatego badanie to jest wykorzystywane w profilaktyce zdrowia, diagnostyce różnych schorzeń oraz monitorowaniu postępów leczenia. Z artykułu dowiesz się, na czym polega morfologia i o czym mogą świadczyć wyniki badania. Podpowiadamy także, kto i kiedy powinien rozważyć wykonanie tego badania oraz jak prawidłowo przygotować się do pobrania krwi.
Czym jest i na czym polega morfologia krwi?
Morfologia to badanie laboratoryjne wykonywane z próbki krwi żylnej pacjenta. Badanie polega na jakościowej i ilościowej ocenie wybranych parametrów krwi. Jest to podstawowe i najczęściej wykonywane badanie laboratoryjne, które ma bardzo szerokie zastosowanie w profilaktyce zdrowia i diagnostyce wybranych schorzeń.
Morfologia krwi obejmuje ocenę takich parametrów, jak:
• liczba krwinek czerwonych (erytrocytów) – RBC;
• liczba krwinek białych (leukocytów) – WBC;
• liczba płytek krwi (trombocytów) – PLT;
• stężenie hemoglobiny – HGB;
• wartość hematokrytu – HCT;
• średnia objętość krwinki czerwonej – MCV;
• średnia masa hemoglobiny w krwince – MCH;
• średnie stężenie hemoglobiny w krwince – MCHC;
• wskaźnik zróżnicowania wielkości płytek krwi – PDW;
• średnia objętość płytki – MPV;
• hematokryt płytkowy – PCT;
• wskaźnik płytek dużych – P-LCR.
Wyniki morfologii – co mogą powiedzieć o stanie zdrowia?
Wymienione wyżej parametry stanowią dla lekarza istotne informacje na temat zdrowia pacjenta. Na podstawie ewentualnych nieprawidłowości w wynikach może on skierować podejrzenia na:
• anemię lub nadkrwistość;
• zakażenia bakteryjne lub wirusowe oraz stany zapalne;
• zaburzenia krzepnięcia krwi;
• niedobory składników pokarmowych, np. pierwiastków i witamin;
• niektóre nowotwory.
Należy pamiętać o tym, że wyniki morfologii zawsze powinny być konsultowane z lekarzem. Na ich podstawie lekarz będzie w stanie wydać zalecenia, które mogą dotyczyć m.in. zmiany diety, prowadzenia aktywności fizycznej, wdrożenia odpowiednich metod leczenia lub wykonania pogłębionej, ukierunkowanej diagnostyki.
Dla kogo jest morfologia i jak często ją wykonywać?
Morfologia krwi to badanie, którego wykonywanie w ramach profilaktyki zdrowia powinna rozważyć każda dorosła osoba. Zaleca się, aby wykonywać je raz w roku. Jest to ważne, ponieważ morfologia pozwala wykryć wiele schorzeń już we wczesnym stadium, kiedy nie dają jeszcze żadnych niepokojących objawów. Wówczas szanse na wyleczenie choroby, spowolnienie jej rozwoju i uniknięcie poważnych powikłań są znacznie większe niż w przypadku chorób wykrytych późno.
Osoby ze zdiagnozowanymi chorobami i leczące się, a także pacjenci będący na etapie diagnostyki przyczyn występujących u nich problemów zdrowotnych powinny wykonywać morfologię zgodnie z zaleceniami swojego lekarza.
Przygotowanie do morfologii
Uzyskanie miarodajnych wyników morfologii wymaga prawidłowego przygotowania się pacjenta do pobrania krwi. Przygotowanie do badania nie wymaga jednak dużego wysiłku. O czym należy pamiętać?
• Na badanie należy udać się w godzinach porannych (7–9). Należy być wyspanym i wypoczętym.
• Do pobrania krwi pacjent musi przystąpić na czczo. Przed badaniem dopuszcza się wypicie 1–2 szklanek wody.
• Na 2–3 dni przed badaniem należy powstrzymać się od spożywania alkoholu.
• Na 1 dzień przed badaniem należy unikać intensywnego wysiłku fizycznego.
• Do pobrania krwi należy przystąpić przed przyjęciem porannej porcji leków, chyba że lekarz wydał inne zalecenia. W takiej sytuacji należy poinformować o tym pielęgniarkę przed badaniem.
• Bezpośrednio przed badaniem należy zrelaksować się w pozycji siedzącej przez 15 minut.
Nieprawidłowe przygotowanie może zafałszować wyniki badań, co utrudni diagnostykę ewentualnych schorzeń.