Kobiety w świecie nauki, czyli „Etnografki, antropolożki, profesorki”

Kobiety w świecie nauki, czyli „Etnografki, antropolożki, profesorki” bohaterkami nowej wystawy czasowej w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie. Pierwsza kobieta, która otrzymała w Polsce nominację profesorską, była etnografką. Pierwsza kobieta, która wykładała antropologię w Oksfordzie, była polską uczoną. Zwrócenie uwagi na znaczenie, jakie w kształtowaniu się etnologii jako dyscypliny naukowej w Polsce odgrywały kobiety, to główne przesłanie wystawy „Etnografki, antropolożki, profesorki”, którą będzie można obejrzeć w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie od 18 października.

Etnografki, antropolożki, profesorki

Użyte w tytule feminatywy odsyłają do sposobu, w jaki myślały i pisały o sobie pierwsze kobiety, które zawodowo zajmowały się działalnością akademicką, badawczą czy muzealniczą w instytucjach związanych z tą właśnie dyscypliną.

Jak zdecydowana większość pierwszych pokoleń Polek z wyższym wykształceniem stosowały one formy żeńskie w odniesieniu do własnej działalności zawodowej.” – tłumaczy Ewa Klekot, kuratorka wystawy. Wystawa ma nie tylko przypominać wybrane postacie pierwszych dwóch pokoleń kobiet profesjonalnie związanych z ludoznawstwem, etnografią, antropologią i etnologią, ale też pokazywać zróżnicowanie ról odgrywanych przez kobiety w rozwoju tej dyscypliny.

Bohaterki wystawy zostały dobrane w taki sposób, żeby to zróżnicowanie ról i funkcji uwidocznić, pokazując zarazem różne drogi zawodowe, zależne od pochodzenia społecznego, losów w czasie II wojny światowej i decyzji podejmowanych w następstwie powojennych zmian ustrojowych.” – dodaje kuratorka.

Na wystawie zaprezentowane zostaną badaczki mieszkające i pracujące poza granicami kraju, jak
i te, które wniosły wkład w rozwój instytucjonalnej etnologii w całej Polsce, a także te, których życie obejmuje oba te etapy. To zarówno wykładowczynie wyższych uczelni i organizatorki życia akademickiego, jak i pracowniczki i kierowniczki muzeów, redaktorki wielotomowych wydawnictw naukowych i autorki znaczących publikacji. Wśród nich zobaczymy: Marię Czaplicką – badaczkę, która odbyła naukową wyprawę na Syberię, Krystynę Krahelską – etnografkę, która pozowała do słynnego pomnika Warszawskiej Syreny, Cezarię Baudouin de Courtenay-Jędrzejewiczową – pierwszą kobietę, która uzyskała habilitację na Uniwersytecie Warszawskim czy Janinę Tuwanównę, kustoszkę Muzeum Etnograficznego w Warszawie, która była też żołnierką AK w stopniu kapitana. Łącznie poznamy 20 wyjątkowych kobiet.

Wystawa poświęcona jest matkom założycielkom polskiej etnologii. I chociaż etnologia została kilka lat temu wykreślona z wykazu dyscyplin naukowych, to wierzymy, że ta wystawa przyczyni się do tego, aby przekonać o tym, jak wspaniałą i różnorodną jest nauką i jakie biografie stoją za jej założycielkami.” – mówi Robert Zydel, dyrektor Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie.

Na ekspozycji będzie można obejrzeć zarówno osobiste pamiątki, przede wszystkim związane
z naukową działalnością badaczek, fotografie oraz eksponaty stanowiące przedmiot ich działalności badawczej i naukowej, jak i publikacje bohaterek. Ich wybór będzie dostępny
na wystawie w specjalnie zaaranżowanej czytelni.

Wystawę czasową „Etnografki, antropolożki, profesorki” będzie można oglądać od 18 października do 29.10.2023 roku w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie, ul. Kredytowa 1.

Jeśli chcesz być na bieżąco w wydarzeniach artystycznych koniecznie śledź nasza zakładkę ART.